jueves, 14 de abril de 2016

A percepción do eu podería ser unha ilusión do cerebro

O ácido lisérgico (LSD) é unha droga, químicamente relacionada coa serotonina, que produce un estado parecido á psicose. Os seus efectos descubriunos accidentalmente O químico suízo Albert Hofmann en 1943, cando traballaba con ela no laboratorio. Lograra sintetizala en 1938, a partir do cornezuelo do centeo.


Esta droga semisintética produce os seus efectos a cantidades moi baixas, como puido comprobar Hofmann: "Na fase final da síntese, ao purificar e cristalizar a diamida do ácido lisérgico en forma de tartrato perturbáronme no meu traballo unhas sensacións moi estrañas. Tiven que interromper a media tarde o meu traballo no laboratorio e marcharme a casa, pois me asaltou unha estraña intranquilidade acompañada dunha lixeira sensación de mareo. En casa deiteime e caín nun estado de embriaguez non desagradable, que se caracterizou por unha fantasía sumamente animada. Nun estado de semipenumbra e cos ollos pechados (a luz do día resultábame desagradablemente chillona) penetrábanme sen cesar unhas imaxes fantásticas dunha plasticidad extraordinaria e cun xogo de cores intenso, caleidoscópico. Unhas dúas horas despois este estado desapareceu".

O químico sospeitou enseguida que aquel estraño episodio debía estar provocado pola sustancia coa que acababa de traballar, o tartrato da dietilamida do ácido lisérgico. "Non lograba imaxinarme como podería haber resorbido algo desta sustancia, dado que estaba afeito traballar con minuciosa pulcritude, pois era coñecida a toxicidade das sustancias do cornezuelo. Pero quizais un pouco da solución de LSD tocara de todos os xeitos a punta dos meus dedos ao recristalizarla, e un mínimo de sustancia fora reabsorbida pola pel", explica Hofmann.

Movido pola curiosidade, decidiu probala de forma intencionada. Ao subir a dose, os efectos foron máis intensos: "A miña contorna transformouse agora de modo aterrador. Todo o que había na habitación estaba a virar, e os obxectos e mobles familiares adoptaron formas grotescas e xeralmente ameazadoras. Movíanse sen cesar, como animados, cheos dun desasosego interior. Apenas recoñecín á veciña que me trouxo leite [para tratar de desintoxicarse]. Non era xa a señora R., senón unha bruxa malvada e artera cun aceno de cores. Pero aínda peores que estas mudanzas do mundo exterior eran os cambios que sentía en min mesmo, na miña íntima natureza. Todos os esforzos da miña vontade por deter o derrube do mundo externo e a disolución da miña eu parecían infrutuosos".

Desde entón o LSD utilizouse amplamente como unha ferramenta de investigación, especialmente polos seus profundos efectos sobre a consciencia. En especial atraeu a atención da psicoloxía e a práctica psiquiátrica nos anos 1950 e 1960. E posteriormente considerouse como un medicamento con beneficios potenciais no tratamento das adiccións.

A "disolución do ego"

Un estudo publicado en Current Biology obtivo as primeiras imaxes de resonancia magnética funcional (fMRI) do cerebro de persoas baixo os efectos desta droga psicoactiva, para explicar "a disolución da miña eu", como a describiu gráficamente Hofmann, un fenómeno coñecido precisamente como "disolución do ego", que pode axudar a aclarar como funciona a consciencia. Este fenómeno, segundo o estudo, prodúcese cando se produce unha hiperconexión entre as rexións do cerebro implicadas na cognición superior, coñecidas como "rich-club".

Esas rexións do cerebro que mostran o aumento da conectividade global coinciden significativamente coa localización dos receptores do neurotransmisor serotonina, ao que se une o LSD. Ademais o aumento da conectividade global observado no cerebro de cada participante no estudo daba conta do grao en que a persoa en cuestión informou dunha sensación de disolución ego, responsable dos fenómenos que describiu Hofmann.

En particular de que atoparon unha maior conectividade global da cortiza frontoparietal, unha rexión do cerebro asociada coa auto-conciencia. Observouse unha maior conexión entre esta parte do cerebro e as áreas sensoriais, que se encargan de recibir información sobre o mundo que nos rodea e do seu transporte a outras áreas do cerebro para o seu procesamiento.

"Isto podería significar que o LSD fai que se comparta máis información entre distintas rexións do cerebro, provocando un vínculo máis forte entre o noso sentido do si mesmo e da contorna e, potencialmente, a dilución dos límites da nosa individualidade," explican os investigadores. Tamén observaron cambios no funcionamento dunha parte do cerebro anterior ligada ás experiencias "fose do corpo", nas que as persoas senten coma se saísen do seu corpo.

"As drogas psicodélicas poden distorsionar a nosa realidade e dan lugar ás ilusións perceptivas. Pero a realidade que experimentamos durante a vixilia é tamén, en gran medida, unha ilusión. Sabemos que o cerebro enche a información visual que falta, e que estabiliza a nosa percepción visual, a pesar dos movementos oculares constantes. Cando tomamos drogas psicodélicas podería producirse a substitución dunha ilusión por outra. Isto pode ser difícil de entender, pero o noso estudo mostra que o sentido do eu, ou ego, tamén podería ser parte desta ilusión. "

Outro estudo publicado o luns pasado en PNAS aclara que "o cerebro consta de redes independentes que levan a cabo funciones especializadas como a visión, o movemento, a audición e outras máis complexas como a atención. Con todo, baixo os efectos do LSD esas redes unifícanse no cerebro. Isto provocaría tamén á disolución do ego que leva á percepción dunha maior conexión cos outros e coa contorna. Esta experiencia é ás veces referida como espiritual", indican os investigadores. Esa hiperconexión explicaría tamén a sensación de sinestesia que se refire baixo os efectos desta droga psicodélica. "En moitos sentidos, o cerebro baixo os efectos do LSD aseméllase a como se atopaba cando eramos nenos: libre e sen restricións", explican os investigadores do Imperial College de Londres.

Os neurocientíficos esperaron medio século para pescudar como o LSD altera o cerebro, e para ver por primeira vez que ocorre nunha experiencia psicodélica.

No hay comentarios:

Publicar un comentario