Que son os ronseis brancos que deixan os avións?

Este fenómeno do ronsel branco ocorre frecuentemente en avións a reacción que voan a gran altura e velocidade, sobre todo en cazas militares.

As turbinas dos motores a reacción deses avións empregan como combustible queroseno, que unha vez que se queima na cámara de combustión libera un residuo gaseoso que tende a expandirse ao saír despedido pola parte traseira do motor.
A 10 mil metros de altura, cunha humidade relativa circundante alta e cunha temperatura externa de 50 graos baixo cero, o gas quente que sae da turbina, ao poñerse en contacto co aire frío da atmosfera, arrefríase bruscamente, dando lugar á aparición dun ronsel de vapor de auga cristalizada.

Ese ronsel pódese ver desde a Terra como unha nube branca, de forma alongada, que segue a traxectoria que leva o avión. Cando a humidade relativa é alta, o ronsel mantense no ceo por máis tempo que cando é baixa. Neste último caso o ronsel tende a desaparecer con maior rapidez.

82 días sen parar de chover

Non para de chover desde o 26 de outubro en Eglwyswrw, o impronunciable pobo de 700 almas na punta occidental de Gales, que viu caer auga dun modo imparable durante 82 días e aspira a romper o récord histórico no Reino Unido marcado en 1923 por illa escocesa de Islay, onde choveu durante 89 xornadas consecutivas. Na afastada aldea galesa, preto de Cardigan e no condado de Pembrokeshire, están máis que habituados ao mal tempo, pero o case tres meses de ceos encapotados e chuvascos constantes está a facer madeixa na poboación.

 "Tanta choiva é unha miseria", laméntase ante a BBC o granxeiro John Davies, poñendo ver (como tantos veciños) para que este fin de semana interrómpase dunha vez o refacho. O prognóstico do tempo fala de seis graos e unha humidade do 82%, pero é posible que o sábado ou o domingo non chova, algo que desexan no máis fondo os habitantes de Eglwyswrw, o pobo agrícola con raíces normandas."Todos os días esperamos que sexa o último", asegura John Davies. "Somos xente con moito aguante aquí en Eglwyswrw e estamos habituados á auga, pero isto non está pulverizando... Non aspiramos a ser famosos por ter o récord do pobo máis húmido do Reino Unido". Ata Brian Llewelyn, que se puxo literalmente as botas vendendo equipamento para a choiva na única tenda local, laméntase ante as cámaras da situación: "Non sería posible sobrevivir aquí nos dous últimos meses sen un par de boas botas Wellington... Pero a choiva continua é deprimente, e está a ter un impacto na economía local, desde os albaneis que teñen que suspender as obras aos granxeiros que teñen que ter o gando baixo teito". O mes de decembro foi o máis húmido do último século no Reino Unido, e tamén o máis cálido, cunha temperatura media de 7,9 graos. As precipitacións foron tamén case o dobre do habitual: 230 milímetros de choiva en todo o mes.En Gales, en concreto, non chovía tanto desde 1929. Os temporais provocaron no Reino Unido máis de mil alertas por inundación no último mes (sobre no norte de Inglaterra e en Escocia), así como a evacuación de máis de 16.000 familias. Os danos materiais causados polas inundacións superan xa os 1.600 millóns de euros, segundo as estimacións das compañías de seguros.

Órganos á carta con impresoras 3D

Os laboratorios da Universidade Tecnolóxica de Zúric aseméllanse ao escenario dunha película futurista. Entre microscopios, tubos de ensaio e balóns de destilación, os mozos investigadores do Instituto de Ciencias de Saúde e Tecnoloxía desenvolven o que para todos é o futuro, pero para eles o presente. Un novo elemento únese aos clásicos instrumentos de traballo: impresoras en 3D coas que os investigadores teñen a posibilidade de reproducir partes do corpo que conteñen cartilaxe. É un dos avances que fan cada vez máis próxima o medicamento personalizado. «Imaxinemos que nun accidente, unha persoa perde parte do seu nariz. Actualmente a cirurxía reconstructiva utiliza outras partes do corpo para reimplantarlas onde sexa necesario. Con esta tecnoloxía é posible reconstruíla utilizando os moldes do paciente e imprimir unha exacta á orixinal», explica Matti Kesti, investigador finlandés encargado de desenvolver a tinta que se utiliza neste tipo de impresións. E non só en partes visibles do corpo como narices ou orellas. «Pensemos nos deportistas que teñen problemas de menisco. Con esta tecnoloxía é posible que se realicen transplantes de maneira efectiva, rápida e precisa», augura. Dependendo do tamaño do órgano, a impresión dura só uns minutos. Esta biotinta está en fase de desenvolvemento. As impresoras 3D existen desde fai uns 20 anos, pero o verdadeiro reto é crear o material de impresión. «Necesítanse anos de investigación ata que se saiba con seguridade que estes órganos impresos poden ser utilizados nun quirófano», di. Con todo, están polo bo camiño e seguramente estes transplantes de órganos cartilaginosos poderían empezar a realizarse nuns cinco anos. Kesti leva tres desenvolvendo os materiais que deben ser utilizados nas impresoras. «As células da cartilaxe extráense a través dunha biopsia e cultívanse no laboratorio. Logo, mestúranse cun biopolímero [materiais sintéticos compatibles co ser humano] e utilizando un molde son impresos en 3D para finalmente ser trasplantadas», aclara. É dicir, a tinta está feita de cartilaxe de células humanas e un material sintético que serve como estrutura. É importante que a tinta sexa moldeable. Que teña a textura e forma para poder ser utilizada. Sobre a súa posterior implantación na clínica, os investigadores móstranse cautos, aínda que moi optimistas. «Sempre é difícil implementar unha nova tecnoloxía. Existe un risco cando se trasplanta un material nun corpo humano, pero esforzámonos en utilizar produtos que xa se empregan na clínica, polo que non esperamos unha reacción á tecnoloxía. O risco é máis ben ver a estabilidade deses materiais a longo prazo», aclara. Ante a pregunta de se se poderán fabricar órganos enteiros en 3D, Kesti pensa que seguramente nuns 20 anos será posible. «É moi complicado traballar con órganos que teñen moitas funcións complexas, por iso, a vantaxe de utilizar cartilaxe radica en que se trata, ante todo, dun material estrutural e ese é o único criterio que deben cumprir ou reproducir», di. Pola súa banda, o problema das cartilaxes é que non teñen nervios nin veas que transporten os nutrientes necesarios para que poidan repararse naturalmente. «Se perdes unha cartilaxe, perdíchelo. Por iso, lograr a reconstrución das cartilaxes no laboratorio é tan importante», engade o investigador finlandés.